Interview - Leentje Kerremans

— Leentje: Ons atelier bevindt zich aan de overkant van de straat van Kopergietery. Zowel Valerie als ik hadden al kostuums voor hun voorstellingen gemaakt en langs onze neus weg hadden we er wel eens laten vallen dat we samen graag eens een opblaasbare voorstelling wilden maken. Meer dan dat losse idee was er nog niet. Maar het zaadje was geplant. Een tijdje later kregen we van Johan De Smet, de artistiek directeur van Kopergietery, de vraag om er eens serieus over na te denken. Het leek hem een interessant concept om voor een keer vanuit de kostuums te vertrekken als basis voor een voorstelling, en niet de kostuums pas op het einde van het proces toe te voegen.

Veel kinder- en jeugdtheater is heel beeldend. Maar dat costumières mogen beslissen is wel uitzonderlijk. Ik had zelf nog verschillende dingen liggen die ik ooit maakte maar waar ik nog nooit iets mee had gedaan. Die werden ook van onder het stof gehaald om te zien wat we er mee konden. Zo zijn we beginnen brouwen aan onze voorstelling en beginnen bouwen aan een eigen wereld.

De thema’s ecologie en recyclage zijn er pas zijdelings ingeslopen?

— Het zijn onderwerpen die ons sowieso wel boeien. Maar in dit geval volgden ze vooral uit de kostuums die er al lagen: die waren meestal al opgebouwd uit gerecycleerde materialen. We willen in plastiekBERTRAND vooral op een speelse manier laten zien dat je altijd van alles iets anders kan maken. Een oude broodrooster wordt een hondje, ballen uit een ballenbad of plastiek zakken van de supermarkt worden figuren, kartonnen dozen worden kostuums als je er een laagje stof over drapeert... Je hebt niet veel nodig om je te amuseren.

Hoe lang was je bezig aan deze productie?

— Dat gesprek met Johan hadden we 2 jaar voor we echt van start konden gaan. Gedurende die jaren zijn er veel momenten geweest dat Valerie en ik er samen aan hebben gewerkt. Omdat we het vanuit de kostuums wilden laten vertrekken, moest er uiteraard al iets zíjn vooraleer je echt kan beginnen creëren op een podium. Deze manier van werken vraagt een steengoede voorbereiding.

Een kostuum vertrekt vanuit een idee of concept, maar evengoed soms vanuit een materiaal dat ik tegenkwam. Ik kocht ooit in de kringloopwinkel 2000 cd’s die nu een kostuum zijn in plastiekBERTRAND. Ik beplakte eens een mannetje uit een yogaboek met ronde stickertjes en daaruit groeide dan het idee om Ballenman te creëren uit oude ballenbadballen. Ik zie die ballen of cd’s en denk dan: hoe kan ik dit materiaal het leukst laten spreken? Vaak worden dat dan eenvoudige vormen die nadien personages worden.

Naast de kostuums is er in plastiekBERTRAND ook een grote rol weggelegd voor muziek.

— Mijn producties zijn beeldend en muzikaal. Niet omdat taal niet belangrijk is, maar omdat tekst gewoon mijn talent niet is. Ik kan melodie beter aanvoelen dan een tekst. Al heel snel in het maakproces hebben we Janko (Beckers, de vriend van Leentje) erbij betrokken als muzikant. Het was een wisselwerking: soms was er eerst een kostuum waar Janko dan een deuntje bij verzon, soms had hij een melodietje gemaakt, dat ons dan weer inspireerde voor een kostuum. De muziek maakte wegen om beelden tot leven te wekken.

Pas in de laatste fase kwam alles echt samen.

— Ja. De echte afwerkfase duurde acht weken. We kropen toen bij Kopergietery op het podium: wij met onze kostuums, Janko met zijn muziek en daarnaast nog onze twee acteurs Michiel Soete en Nona Demey. Zij brachten onze kostuums echt tot leven door erin te kruipen en iets te zoeken waardoor ze ook echt een functie kregen. Hun bijdrage aan het verhaal is onbetaalbaar. Valerie en ik mogen nog zo’n toffe kostuums maken, als Nona en Michiel er niet waren met hun geniale mimiek, dan was dit nooit geworden wat het nu is.

In sommige processen wordt er volgens mij te lang aan tafel gezeten, maar zo werk ik niet graag. Voor mij moet het snel concreet worden. Daarom hielden we gedurende die acht weken elke week een toonmoment voor diverse groepjes publiek. Dat zorgde ervoor dat we tegen elke vrijdag iets nieuws moesten hebben. Ik vond de feedback die we kregen elke keer heel waardevol. Je merkt zo ook meteen wat werkt en wat niet. Mocht de reactie op Ballenman tijdens die toonmomenten bijvoorbeeld niet zo enorm positief zijn geweest, had hij voor mijn part de voorstelling niet gehaald.

BOETSEREN MET STOF

Hoe ben je in de kostuumwereld terecht gekomen?

— Het is denk ik allemaal begonnen door als kind in de chiro en op school toneeltjes te verzinnen en daarbij kostuums te zoeken. En mijn grootmoeder, ons bonneke, maakte ook altijd kleren en kostuums voor de lokale toneelvereniging in Hingene. Dat heeft volgens mij allemaal aan de basis gelegen.

Na het middelbaar ben ik beeldende kunst gaan studeren. Maar ik besefte al snel dat ik het eigenlijk niet zo had met tentoonstellen. Ik had meer dynamiek nodig en ben beginnen boetseren met stof. Kostuums zijn sowieso beeldend, dat kan je dan eerder zien als een installatie. Ik ben toen ook naailessen beginnen volgen en maakte al wat kostuums.

In de marge daarvan heb ik dan gesolliciteerd op een job bij vrt als kleedster bij de nieuwsdienst. Ik voelde dat ik dat moest doen omdat het een wereld was die ik niet kende: het had ook met kostuums te maken, maar weliswaar de allersaaiste kant van kostuums. Ik zag het misschien ook wel als springplank om iets anders te gaan doen bij vrt achter de schermen. Zo ben ik bij fictie beland, waar ik een netwerk heb kunnen opbouwen. Mensen die ik daar toen heb leren kennen, doen nu nog soms beroep op mijn atelierwerk.

En dan was daar plots Nice To Meet You.

— Klopt. Ter Dilft vroeg mij enkele jaren geleden om als jonge kunstenaar een jaar lang dingen te doen onder de vlag van het project Nice To Meet You. Ik heb toen doorheen het jaar verschillende kostuums kunnen tonen en als slotstuk was er Golden Tieger, een muzikale beeldende voorstelling die ik samen met Janko speciaal voor dat project had uitgewerkt. We kregen een podium en een budget, maar er werd ons geen kader opgelegd. Alles kon. En dat is toen wat ontploft. Uiteindelijk maakten we acht sketches met kostuumwissels, een buikdanseres, twee Bollywood-danseressen, drie zangeressen en een zeskoppige band. En elk naadje was door mij gestikt. Compromisloos.

Nice To Meet You heeft mij toen het zelfvertrouwen gegeven om eens te schreeuwen op een podium. Het portfolio dat ik daardoor heb kunnen opbouwen heeft mij geholpen om nadien de theaterwereld binnen te glippen. Daar ben ik nog steeds heel dankbaar voor. Niet dat ik tv-werk niet leuk vind, maar ik heb meer plezier aan een kostuum dat gemaakt wordt van cd’s dan aan een jeansbroek, en dat is voor mij als costumière het onderscheid tussen theater en tv. Ik doe alles graag, zolang het maar leuk en afwisselend blijft. Fun is de enige routine die ik in mijn werk steek.

Wat hierna?

— Ik wil eigenlijk heel graag terug gewoon een tijdje onder de radar in mijn atelier zitten en zien wat eruit komt. Ik heb geen grote dromen. Ik wil leuke dingen blijven doen, met toffe mensen en met liefst wel een beetje budget. We zien wel. Want van zodra er verwachtingen zijn, zelfs van mezelf, dan is de helft van de creativiteit al weg. Ik wil vooral gewoon dat het plezant is.

Maar eerst dus nog enkele maanden toeren met plastiekBERTRAND. Ik hoop dat het publiek de wereld die wij creëren kan smaken en met de glimlach buitengaat, want ja, ook volwassenen staan op het einde vaak te dansen in de zaal. Maar als het dan terug stil wordt en je merkt dat ze naar ons podium kijken dat vol brol ligt dan horen we heel vaak de vraag ‘wie gaat dat zootje opruimen?’ Dat ze dan even hebben stilgestaan bij hun eigen consumptiegedrag was voor ons geen must, maar wel mooi meegenomen.

En wie ruimt dat zootje dan op?

— Wijzelf natuurlijk! (lacht)